Sinds 2012 werkt diëtist Carla Deneer in het ZZG Herstelcentrum, waar ze met voeding een cruciale rol speelt bij het herstel van patiënten. In een gesprek met haar komen we meer te weten over haar ervaringen, de uitdagingen die ze tegenkomt en hoe ze met voeding bijdraagt aan herstel.
"Voordat ik bij het ZZG Herstelcentrum terechtkwam, runde ik mijn eigen praktijk en werkte ik een paar uurtjes bij verpleeghuis Margriet dat nu is omgevormd tot het huidige Herstelcentrum. Het dienstverband bij ZZG heeft zich - zeker de laatste tien jaar - uitgebreid, omdat er veel meer aandacht is gekomen voor voeding. Hierdoor ben ik in 2022 gestopt met mijn eigen praktijk om me volledig op het werk in het Herstelcentrum te richten", vertelt Carla. "Hoewel ik in mijn eigen praktijk (in de eerste lijn) voedings- en dieetadviezen gaf bij mensen met diabetes, overgewicht en hart- en vaatziekten, ligt hier de focus op het stimuleren van voldoende voeding, zodat patiënten goed kunnen herstellen. Dat is heel anders. De combinatie van beide werkvelden is erg interessant en waardevol, omdat mijn kennis met thuissituaties goed van pas komt wanneer patiënten vanuit het HC weer naar huis gaan."
Cliënten met risico op ondervoeding
"Ik kom vooral in contact met patiënten met een hoog risico op ondervoeding", legt Carla uit. "Bij binnenkomst screenen we elke patiënt en bij een hoge risicoscore krijg ik vaak direct een verwijzing van de arts. Ook bij bekende dieet behoeften uit het ziekenhuis of bij doorverwijzingen van eerdere diëtisten, wordt onze hulp snel ingeschakeld. Omdat we hier veelal te maken hebben met kwetsbare ouderen, die vaak minder eetlust hebben en daardoor te weinig voedingsstoffen binnenkrijgen, ben ik samen met mijn collega bij zo'n 70-80% van de patiënten betrokken."
"Onze aanpak is voor elke patiënt altijd op maat, gebaseerd op berekeningen van energie- en eiwitbehoefte en aangepast aan factoren zoals koorts, diarree, doorligwonden of andere ziektebeelden zoals diabetes, parkinson, hartfalen, kanker. In overleg met de patiënt stemmen we het dieet af om het herstel te bevorderen en gewichtsverlies te voorkomen."
Samenwerken van groot belang
"Als diëtist werk ik nauw samen met verschillende interne en externe disciplines zoals fysiotherapeuten, logopedisten, koks, roomservice, zorgmedewerkers en artsen. De samenwerking met logopedisten is het meest cruciaal. Vooral bij patiënten met slikproblemen. We stemmen samen af welke voeding veilig is en hoeveel de patiënt daarvan nodig heeft." Hoewel de samenwerking vaak fijn verloopt tussen de disciplines, zijn er ook nog grote uitdagingen, geeft Carla aan. "Een van de grootste uitdagingen is het vinden van de juiste balans met alle disciplines. Intensieve zorg in combinatie met de diverse therapieën kan namelijk leiden tot te weinig tijd voor de juiste voeding. Met elkaar komen tot een goede afstemming is belangrijk zodat de patiënt zo goed mogelijk aan zijn of haar herstel kan werken."
Hoe dat dan zit met de externe samenwerking? "Het doel is om de zorg voor patiënten na ontslag, indien nodig, door te laten lopen. Wij sturen bijvoorbeeld, in overleg met de patiënt, een overdracht naar een diëtist (bij voorkeur dicht in de buurt) en regelen zo nodig dieetvoeding voor thuis zodat de voedingszorg thuis doorgaat."
‘De mens achter het probleem’
Wat Carla het mooiste vindt aan haar werk? "De mens achter het probleem," zegt ze enthousiast. "Voeding is heel breed, veel mensen weten wat goed en slecht is, maar het is de uitdaging om mensen te motiveren en te begrijpen waarom ze bepaalde eetgewoontes hebben." Het persoonlijk contact met patiënten vindt ze het mooist, vooral wanneer ze zien hoe hun voeding bijdraagt aan hun herstel.
Beter niet doen; vasthouden aan adviezen die je vroeger kreeg
Vooral bij oudere mensen is het belangrijk om de voedingswaarde van hun eten te verhogen. “Wat we vaak zien, is dat ouderen blijven vasthouden aan adviezen die ze vroeger kregen, zoals vetarme producten gebruiken. Maar naarmate je ouder wordt, heb je juist meer voedingsstoffen nodig. Kies bijvoorbeeld voor volle melkproducten en roomboter om meer calorieën binnen te krijgen zonder meer te hoeven eten en neem vaker kleine, gevarieerde tussendoortjes. Dat helpt om fit en gezond te blijven.”
Carla eindigt met een belangrijke boodschap: "Voeding is nog steeds onderbelicht, vooral in de thuissituatie. Het vroegtijdig signaleren van ondervoeding is cruciaal, vooral bij ouderen. Het is zo’n gemiste kans als je ziet dat iemand niet goed eet en daardoor niet goed herstelt of conditioneel verder verzwakt, terwijl eenvoudige adviezen vaak al een groot verschil kunnen maken."