Nieuws

[vraag] Zainab fijn dat je er bent. Leuk dat je de moeite hebt genomen om aan een aflevering van deze podcast mee te werken. Volgens mij ben je al heel lang in dienst bij ZZG, klopt dat?

[antwoord] Ik ben lang in dienst maar niet zo lang als het voelt. Ik was op 1 oktober 23 jaar in dienst. Dat is bijna de helft van mijn leeftijd. Dus dat is dan wel lang in die zin. 

[vraag] Maar je zegt: het voelt korter? Of voelt het langer?

[antwoord] Het voelt korter hoor. En dat heeft dan te maken dat ik het gevoel heb, ik heb nog zoveel te leren, ik heb nog zoveel bij te dragen en we hebben nog zoveel werk te verzetten. Ik heb heel wat functies gehad. Nu ben ik verpleegkundige in de wijk, mbo-v'er in het team Homberg in Wijchen. De uitdaging blijft hunkeren; bijdragen en helpen met de organisatie mee opbouwen.

Werkplezier in de zorg

[vraag] Dus je gaat nog met plezier naar je werk?

[antwoord] Ik ga met zeer veel plezier naar mijn werk. En ik krijg ook veel plezier van mijn werk terug. Maar er zijn ook dingen waarvan je denkt, potverdorie, dat moet toch ook anders. Maar vooropgesteld is het voor mij ook echt heel belangrijk dat werkplezier. De uitstraling vanuit mijn cliënten, die ik zie als ik daar binnenkom en alsof ik iemand buiten tref, dat geeft ook aan het eind van mijn dag - al was het hard werken met allerlei gedoetjes - dat ik wel naar huis ga als gelukkig mens.

Opgegroeid in Somalië

[vraag] Ja, fijn. Droomde je als klein meisje er al van om in de zorg te werken of hoe is dat bij jou gegaan?

[antwoord] Bij mij is het eigenlijk gegaan dat bij mijn keuze voor werk, vanuit mijn opvoeding in de cultuur, heb je inspiratoren. Dat hebben we hier ook. Ik volgde mijn zus en haar beroep leek mij ook wat.

En mijn zus die is in Somalië - waar ik geboren ben - nog altijd verpleegkundige in het ziekenhuis. En die ging naar de nursing school toen ik naar de middelbare school ging. Eigenlijk was het de bedoeling dat ik iets met economie zou doen, cijfers, maar ik ben heel slecht met cijfers.

Dus ik dacht, nou dat wil ik eigenlijk; dat ziekenhuis gebeuren, dat je echt kunt zorgen voor een ander. Nou dat is dus in Somalië op een hele andere manier gelopen. Ik woonde in Somalië in mijn jeugd. In mijn tienerjaren is  daar de burgeroorlog uitgebroken. Ik zat toen in de derde klas van de middelbare school. Daarom heb ik de middelbare school daar niet kunnen afmaken. Er waren blauwhelmen, de VN-missie in Somalië, om eigenlijk vrede te bewerkstelligen.

En daarom was daar heel veel vraag naar tolken. Er waren daarvoor heel veel vacatures. Of oproep van,  is er iemand die andere talen spreekt, dan kon je eigenlijk op allerlei manieren werken als tolk. Ook in klinieken binnen de gezondheidszorg daar. En ik heb toen gesolliciteerd bij Artsen zonder grenzen.

[vraag] Want jij sprak onder andere Engels? Op school geleerd?

[antwoord] Precies. Dus ging ik daar al als 16, 17-jarige meid werken. Eigenlijk was dat mijn stepping stone binnen de zorg. Dat past ook echt wel bij mij. Van daaruit...  Lang verhaal: toen ben ik uit Somalië gevlucht, in Nederland beland en heb ik heel lang in zo'n asielprocedure gezeten.

Lang in de asielprocedure gezeten in Nederland

Uiteindelijk, toen ik mocht blijven en mocht werken, wilde ik natuurlijk in de zorg werken. In Nederland als je op zoek bent naar een baan, kijken ze naar welke diploma's heb je dan? Die had ik niet, maar ik heb wel competenties. Het antwoord dat ik kreeg was 'Sorry,  we kunnen geen werkgever voor je vinden, want overal heb je gewoon een diploma nodig.'

Maar dan dacht ik, waar een wil is, is een weg. Dus ik heb via via iedereen laten weten; ik wil in de zorg werken.  Tot uiteindelijk mijn schoonmoeder die destijds in een verpleeghuis voor de ZZG werkte, zei 'In de vakantie zoeken we bij ons wel medewerkers die hand- en spandiensten willen doen, weet je, op de afdeling een beetje helpen met eten verzorgen en een beetje activiteiten.'

En ik dacht: oh daar ga ik op solliciteren! En eigenlijk ben ik toen dus begonnen binnen verpleeghuis Magriet. Het bestaat nu niet meer, dat is nu het ZZG Herstelcentrum geworden. En op die manier ging ik op al die afdelingen werken als een oproepkracht vanuit het flexbureau. Hopende dat iemand mij zou zien en ik wellicht een kans zou krijgen.

En eigenlijk heeft iemand mij dus gezien. En die dachten van 'hé, maar je hebt wel meer in je mars dan wat je nou aan het doen bent.' En van daaruit ben ik uiteindelijk de helpende opleiding gaan doen. Ik moest toch een startkwalificatie behalen. Van daaruit de opleiding verzorgende IG gaan doen. Daarna ben ik me ook op een andere manier gaan ontwikkelen, politiek actief geworden.

Daarom dacht ik, nou een andere vervolgopleiding in de zorg, hoef ik nu niet. Ik heb hier ook wat te leren. En gelijktijdig heel lang als verzorgende IG gewerkt in Nijmegen. Daarna de overstap naar Wijchen gemaakt. En vandaar uit alsnog de opleiding mbo verpleegkunde gedaan. En die ontwikkeling gaat maar door.

[vraag] Wat een mooie weg. Dus eigenlijk ondanks alle hindernissen... Die je in je leven krijgt, heb jij je gefocust op dat hogere doel wat je voor jezelf zag, denk ik, hè?

[antwoord] Ja, dat. En weet je, mijn levensmotto is dan dat wat jou overkomt je niet maakt tot wie jij bent. En dat is heel makkelijk gezegd en gedaan. Dat vraagt echt moed en kracht om elke keer weer de schouders eronder te zetten er ervoor te gaan. In de eerste jaren was het van: ik wil in de zorg werken, oké, wat is er dan nodig?

Bij elke nee denk ik, oké laat ik me niet ontmoedigen. Dus veerkracht. Maar om die veerkracht ook te kunnen behouden, had ik ook mensen om mij heen nodig. Een netwerk en dat was ook wat mij echt, echt ook verder gebracht heeft. Je hebt ook mensen nodig die jou dragen. Denken van, hé, nu ben ik jouw stepping stone.

Dus ik heb dit gehoord of ik weet iemand die misschien iets voor je kan betekenen. En op die manier ben ik gekomen waar ik nu ben. Maar je moet het zelf doen.

[vraag] Is dat ook wat je als advies naar mensen die nu nog niet in de zorg werken?

[antwoord] Eigenlijk naar iedereen, ook naar mijn cliënten die worstelen met hun tekortkomingen of beperkingen. De ziekte is niet wie u bent. Nee. U bent gewoon een persoon, u heeft een naam, ambities, wensen en dromen. Dus laten we dat niet de overhand laten nemen. Van oh ja ik heb MS dus ik kan niets meer. Of ik ben niet van waarde, want van waarde blijven is... het allerbelangrijkste voor iedereen.

[vraag] Mooi dat je jouw eigen ervaring ook gebruikt. Ook om je cliënten verder te helpen Want ik kan me voorstellen dat je - als je hoort dat je een bepaalde ziekte hebt, of dat het uitzichtloos lijkt - je bij de pakken neer gaat zitten. Maar je bent ook dan een motivator om hen er weer bovenop te krijgen. Is dat ook onderdeel van je vak?

[antwoord] Zeker, van ons beroep zonder meer. En dat is wat je eigenlijk bent, ondersteunend, gemotiveerd om iemand  die even zijn kracht verloren heeft, op weg te helpen om verder te gaan. Als de balans even zoek is, dan zijn wij er. En als wij niet meer zoveel nodig zijn, dan zijn we er nog wel, maar dan eerder op de achtergrond.

En dat maakt ook het werken zo fantastisch mooi, dat je dat echt, al denk je 'ik heb niet veel gedaan', voor iemand wel een verschil hebt gemaakt. En om dat elke dag te mogen doen, dat zijn de momenten waar je op kunt teren. Hoe ingewikkeld het ook soms is.

Netwerk erg belangrijk

[vraag] Net had je het over, op eigen kracht. Dat is ook een heel belangrijk onderdeel van jouw ontwikkeling. Maar je hebt ook je netwerk nodig en waar bestond jouw netwerk uit?

[antwoord] Nou ja, mijn netwerk bestond of bestaat nog altijd. Destijds was het dat ik de liefde van mijn leven hier in Nederland heb gevonden  ...notabene in het asielcentrum. Dat was voor mij heel belangrijk, zeg maar. Hij komt gewoon uit Wijchen... ...en ik kon eigenlijk op hem leunen. Hij was er voor mij.

En via hem ontmoette ik dan anderen van zijn familie, et cetera. Onze kinderen gingen op een gegeven moment naar school. Daar op dat schoolplein ontmoette ik moeders van andere kinderen, die werden vriendinnen, er ontstonden vriendschappen. En van daaruit is mijn netwerk hier ontstaan, een hele nieuwe familie, want ik heb hier geen familie. Ik ben nu een rijk mens, want zij hebben die plekken ingenomen van al die mensen die ik heb moeten achterlaten. 

Super super belangrijk, dat zie ik bij mijn cliënten, die dan ergens anders komen wonen waar dat netwerk dan wegvalt of waar zij weinig netwerk hebben waardoor ze veel meer een beroep op ons moeten doen. En dus is een netwerk echt een cruciale sleutel voor ons welzijn. En soms is het dus ook een zoektocht van wat kan ik binnen mijn beroep? Dan probeer ik de cliënten eigenlijk zoveel mogelijk te laten behouden. En voor diegenen die dat niet hebben, kijken we hoe wij hen dan wel goed kunnen ondersteunen.

Wij helpen hen om dat netwerk op te bouwen. Ook voor hen dat netwerk rond hen heen te trekken.

[vraag] ZZG heeft het over 'Oog voor Elkaar' en je werkt hier al 23 jaar. Heb je dan hier ook een dergelijk netwerk om je heen gebouwd, wat jou ook weer helpt?

[antwoord] Ja, mij helpt en inspireert dat. Ik ben een vrij sociaal bewogen mens en het lukte mij ook heel makkelijk om contact te maken. Ook op alle lagen binnen de organisatie. Ik ken de wegen en ik ben buiten ZZG ook bezig met ons vak. Waardoor het ook makkelijk is voor collega's om mij te vinden. Ik ben ambassadeur voor de verzorgenden vanaf de tijd dat ik verzorgende was. Dus vanuit de V&VN. Daar probeer ik me hard voor te maken.

Ons beroep is meer dan dat. En hoe kunnen wij dan met elkaar zorgen dat het beleid en de praktijk eigenlijk een eenheid wordt. Dus ik probeer dat ook, die rol van bruggenbouwer te zijn. Of het nu gaat om collega's of om collega's die wij nog niet hebben. Maar ik ben ook een soort ambassadeur voor de doelgroep waar ik bij hoor.

Dat zijn mensen die ergens anders hun leven hadden en die in Nederland terechtkomen en proberen hier bestaansrechten op te bouwen. En dan bevraag ik ook de organisatie: in hoeverre doen wij daar wat aan? Om te zorgen dat deze mensen met hun talenten ook hier, bij ons terecht kunnen komen, net als ik dat gedaan heb. En wat is daarvoor nodig?

De organisatie is ook bezig op verschillende fronten om te kijken hoe kunnen we dat passend maken, om allerlei mensen aan te trekken die inderdaad op de arbeidsmarkt heel veel moeite hebben om die kansen te krijgen. Kunnen wij daar iets in betekenen? 

[vraag] Hoe is de sfeer op de werkvloer? Hoe is het onder deze omstandigheden van vandaag de dag dat we met krapte zitten in personeel, dat er misschien veel flex of externe mensen bij teams betrokken zijn? Hoe is jouw ervaring?

[antwoord] Ja, in mijn team waar ik zit, kunnen we van geluk spreken. Het is echt een geweldig team. Alles is in harmonie ook, we hebben de formatie op orde, we hebben geen langdurig zieken, dus wat dat betreft zijn wij eigenlijk de happy few.  Ik werk daarnaast voor Flexwerk, op een nul-uren contractbasis en dan kom ik in verschillende teams. 

Een lans breken voor Flexwerk

Dus voor de Flex'ers daar wil ik echt ook wel een lans breken, die zijn echt de flexibele schil om de teams heen. Zij zorgen ervoor dat de teams dus niet omvallen. Dus dat kan ik alleen maar zeggen, echt chapeau want zonder hen kunnen heel veel teams echt niet de boel draaiend houden.

Dat betekent dat zonder hen, onze zorg voor onze cliënten direct ondermaats zou worden. En Flex'ers worden niet altijd gewaardeerd. Want zij komen dan, want 'dan willen ze misschien wel de leuke diensten', etcetera. Er is een beeldvorming, dat is eigenlijk geframed dat als je bij Flexwerk werkt, dan hoor je er niet bij. Terwijl ik denk, ik ben gewoon ZZG-medewerker, ik ben gewoon je collega, alleen word ik vanuit een ander potje betaald.

Ik heb hetzelfde doel eigenlijk; onze cliënten bedienen op allerlei manieren. Alleen dat flexibele werken past bij mij. Ik kom dus in verschillende teams waar de nood echt gruwelijk hoog is. En dat meteen ook gevolgen heeft voor de dienstverlening. Maar ook voor de collega's die dan uitvallen, wat echt wel heel zorgelijk is.

Want dat zorgt er dan voor dat mensen een soort ontmoedigd raken. En denken van, vind ik dit beroep wel nog leuk? En dat is een enorme uitdaging voor ons allemaal.

[vraag] Heb je die opleidingen die je gedaan hebt ook via een bij ZZG gegaan, denk ik? Dus die ontwikkelmogelijkheden die ervaar jij goed, want dat is heel fijn. Want dat is ook een van de speerpunten natuurlijk, dat mensen zich goed kunnen ontwikkelen.

Warme liefdevolle zorg

Zijn er situaties waarvan je zegt, nou daar denk ik aan, want dat is gewoon waarom ik mijn vak doe? Ja, dat zullen er waarschijnlijk heel veel zijn. Ik hoop dat je ze elke dag meemaakt.

[antwoord] Die situaties zijn er ongeveer wel elke dag, soms in het klein en soms in het groot. Dan zijn er natuurlijk casussen die je bijblijven omdat jij dan zeg maar dat verschil maakt. En dat was nog niet zo lang geleden met een cliënt in mijn team die op een gegeven moment in de palliatieve terminale fase kwam met sedatie en dergelijke. Dat was een man, die graag wilde leven ook. En aan de ene kant was hij echt een realist en aan de andere kant duurde het proces eigenlijk veel langer dan hij en de partner ook dachten, met heel veel ellende.

En wij waren al die tijd erbij om te begeleiden, dit aanpassen, dat aanpassen. Constant. Heel intens. En je hebt echt wel intensieve maanden met elkaar. En het laatste redmiddel dat bedacht was door de huisarts op vrijdagmiddag, werkte niet.

Dus op zaterdag had ik dienst en dan kwam ik daar.  Het eerste zorgmoment reageerde de cliënt eigenlijk al niet, dus ik dacht ik kom later terug. Op een gegeven moment zei hij tegen mij; Zainab, het gaat niet meer, ik kan het niet meer, ik wil het niet meer, het is goed zo en dan wil ik dat jij... Wil jij de dokter bellen?

En ja, natuurlijk wil ik de dokter bellen, want dat was ook de afspraak. Die dokter was ook bereikbaar was, dat was ook heel fijn. Nieuw beleid en hij werd eigenlijk dus volledig gesedeert en toen pakte hij zo mijn hand.  Ik voel hem nog steeds. Het gaf de waarde aan van die zorg, van mijn hele team. Ik dacht wij doen dit met zijn allen. Zo bijzonder dat hij zijn dankbaarheid uitsprak en zei; 'Jullie zijn fantastische meiden. Niemand moet je je iets anders laten vertellen'.

Dus die warme zorg, die liefdevolle zorg, want met die intentie ga je naar iemand. Alleen weet je niet altijd of dat zou is overgekomen, want wij moeten soms ook zakelijke zorg brengen, dat we zeggen dit doen we en dit doen we niet. 

Op zo'n moment dat ik denk van ik heb zo de arts gebeld, je wordt gewoon zo helemaal gesedeerd.. Maar toch, dus dat vind ik best heftig dat ik dat mag doen, dat u mij daartoe vertrouwt.  En de dankbaarheid die er was. De spanning, die angst, alles wat die man al die tijd had, was weg. Dat zag je helemaal en dan dacht ik oh ik heb het echt, dit is het meest eervolle, het meest intieme ook, want dat is iemands laatste wens en jij bent erbij om dat een invulling mee te geven. Om hem daarin te begeleiden en ja dat is ontzettend mooi en dankbaar maar tegelijkertijd... ook moeilijk. 

[vraag] Ik zie de emotie in jouw ogen

[antwoord] Ja je voelt dan de nederigheid. En ik sta dan daar op dat moment en dan denk ik, dan ga ik de partner bijstaan van wat heb je nodig. Ik moet die dingen doen, wat moet er allemaal gebeuren, de schouwarts moet komen. En stel dat het dezelfde dag gebeurt, wat is er allemaal nodig is. Het is heel praktisch en heel... Want tegelijkertijd

Ja, dat zijn de dagen, die momenten die je ook bijblijven bij zo iemand. En er zijn er echt wel meer, maar dat is nu wat opspringt.

[vraag] Dat je zelfs ook aan het einde van iemands leven nog zoveel waarde kan toevoegen door het menselijk te doen, door echt een warme zorg te geven.

[antwoord]  Ja, en dat die cliënten, want er wacht iets op hem, dat zijn de laatste minuten van zijn leven, dat hij toch de moeite neemt om te benoemen de dankbaarheid die hij naar ons heeft. 

Nou ja, dan is het... Ik kan me wel voorstellen dat humor op dat moment ook heel belangrijk was, om weer een plaatje te kunnen geven en even de luchtigheid erin... luchtig maken, ja precies. Dus dat is wel een, en dan denk ik, joh, dat is toch allermooiste wat je werk, wat er bestaat En dat mensen ook op jou mogen rekenen  Als zorgprofessional en als collega nou zeker en als medewerker van de organisatie daar moeten we toch hartstikke trots op zijn.

Ik in ieder geval wel. Ik ook denk ik namens, ja zeker. Dankjewel Zainab. Ja heel graag gedaan.  Ik wens je hele mooie werkjaren nog. Dankjewel voor jou ook.